28 jan 2018
Geen legpluimveehouder wil een nieuwe fipronil-crisis meemaken. SecureEgg, een eigen initiatief uit de sector, moet helpen om ieder product te controleren voordat dit het erf opkomt. Van bloedluisbestrijdingsmiddel tot jonge hen.
‘Starten!’, klinkt het uit de zaal van een dorpscafé in het Limburgse Ysselsteyn, als legpluimveehouder Rob Adams vraagt naar reacties op het zojuist voor het eerst gepresenteerde idee van SecureEgg.
Voedselveiligheid eiersector borgen
Het idee: als legpluimveesector zelf collectief de voedselveiligheid in de eierketen beter borgen. De pluimveehouders willen niet wachten op de conclusies van verschillende commissies die onderzoeken wat er is misgegaan in de fipronil-crisis, maar doorpakken om te voorkomen dat de legpluimveesector nog eens met zo’n ramp te maken krijgt.
Dit zelf opgezette initiatief komt inmiddels met stoom en kokend water van de grond. Na bij enkele studieclubs te hebben gepolst of er animo voor is, was de publieke aftrap van het initiatief in december in het Limburgse Ysselsteyn, ondersteund door ZLTO en LLTB. Van de aanwezige pluimveehouders meldde 90% zich direct aan als deelnemer: 35 bedrijven die in totaal 4,3 miljoen leghennen vertegenwoordigen. In de eerste week van januari staat de teller op 45 bedrijven met een totaal van 5,3 miljoen leghennen. Om meer deelnemers te werven zullen de komende tijd drie soortgelijke bijeenkomsten gepland worden in Noord, Midden en Zuid.
Nieuwe crisis voorkomen
De legpluimveesector moet af van een systeem gebaseerd op vertrouwen, is de overtuiging van Rob Adams. Zijn bedrijf was één van de getroffenen in de fipronil-crisis. “Dat heeft zoveel impact gehad,” zegt Adams. “Financieel, maar vooral ook emotioneel.” Het zette hem aan het denken om te proberen een nieuwe fipronil-crisis in de toekomst te voorkomen. Hij en zelfstandig onderneemster Imelda Gielen, die eerder kwaliteitsmanager was in de voerindustrie en van daaruit betrokken was bij soortgelijke borgingssystemen in de voerindustrie, kwamen op het idee voor een eigen borgingssysteem voor de legpluimveehouderij: SecureEgg.
Goedgekeurde lijst
Het systeem SecureEgg is erop gericht om alle middelen die op een opfok- en legpluimveebedrijf binnenkomen preventief te borgen, van drinkwaterbehandeling tot pikmaterialen en bloedluisbestrijdingsmiddelen. Alle combinaties van leveranciers en producten (LPC’s) worden eerst beoordeeld op wettelijke toelating van het product en benodigde certificaten en registraties van de leverancier. Vervolgens wordt een risicoprofiel opgesteld om te kijken bij welke producten de grootste risico’s zitten op onder andere ongewenste stoffen, tracking en tracing in de keten, en fraude. Het systeem moet uiteindelijk leiden tot een lijst met goedgekeurde LPC’s, die deelnemers mogen aanschaffen. Een andere belangrijke pijler is het snel onderling melden van klachten en signalen.
Risicogerichte controle
Het betekent niet dat ieder middel bemonsterd en geanalyseerd moet worden, verklaart Gielen. “Het is financieel onzin om op alles analyses los te laten, op basis van het risicoprofiel ga je analyseren. Dit kan alleen als leveranciers transparant en volledig zijn in het aanleveren van de productinformatie. Dit werpt tegelijkertijd al een eerste drempel op. Maar we gaan geen zaken dubbel doen, die al elders in de keten geborgd zijn.” Een deel van de verantwoordelijkheid wordt bij de leveranciers neergelegd: wie op de lijst wil komen moet zelf informatie aanleveren en 100% transparant zijn. Een bloedluisbestrijdingsmiddel zou het voorbeeld kunnen zijn van een middel dat hoog scoort op fraudegevoeligheid in het risicoprofiel. “Bij hoog risico kun je dan denken aan audits vooraf en 100%-analyse,” legt Gielen uit. “Het is dan ook heel makkelijk om direct een keer eieren te laten onderzoeken, dan kun je nooit olievlekwerking krijgen op de schaal zoals nu is gebeurd”, vult Adams aan.
Jonge hennen
Alle input op een legpluimveebedrijf van te voren goedkeuren kan ver gaan. Dat gaat over ontsmettingsmiddelen en bloedluisbestrijding, maar ook over pikblokken en jonge hennen. Tijdens de aftrap in Ysselsteyn waren dan ook veel opfokorganisaties aanwezig. Maatman Pluimvee meldde achteraf al zijn opfokbedrijven aan te gaan melden voor SecureEgg. Adams: “Als pluimveehouder kun je straks ook eisen van je opfokker: ik wil dat mijn hennen ook SecureEgg-waardig zijn. Je wilt ook je kip geborgd hebben.”
Samenwerking IKB
De pluimveesector kent natuurlijk al verschillende kwaliteitssystemen. Met SecureEgg wordt gezocht naar samenwerking met IKB. Het idee is dat SecureEgg een aanvulling wordt op de bestaande systemen, specifiek voor producten die het bedrijf binnenkomen. Deelname zou een eis kunnen worden binnen andere kwaliteitssystemen, maar iedereen kan meedoen, of een bedrijf lid is van één van de verschillende kwaliteitssystemen of niet. Wel moet getoetst worden of deelnemers ook daadwerkelijk alleen volgens de goedgekeurde lijst inkopen. Het idee is om met de reguliere controles van de andere instanties ook te controleren of deelnemende pluimveehouders inderdaad volgens de goedgekeurde LPC-lijst hebben ingekocht. Hoewel iedereen moet kunnen meedoen, en de werkgroep hoopt dat zoveel mogelijk legpluimveehouders zich zullen aansluiten, is een 100%-dekkingsgraad geen noodzaak voor SecureEgg. Gielen: “Als je meedoet doe je ook echt mee, niet half. Je moet het systeem niet naar beneden brengen zodat iedereen mee kan doen.”
Onafhankelijkheid
Hoewel samenwerking wordt gezocht, is een zelfstandige positie voor de initiatiefnemers belangrijk. De werkgroep achter SecureEgg, met naast Adams en Gielen nog 3 legpluimveehouders en een pluimveedierenarts, wil dat SecureEgg onafhankelijk blijft. “We willen zelf aan het stuur blijven en de organisatie van onderop opbouwen,” benadrukt Adams. “IKB is meer vanuit de keten”, vult Gielen aan. “Pluimveehouders zitten wel aan tafel, maar ook de retail en dergelijke. Het is erop gericht om in de keten de spelregels vast te leggen. Op dit vlak ben je als legpluimveehouder zelf verantwoordelijk, dat moet je niet aan anderen over willen laten.”
Snel starten
Daarom zetten de initiatiefnemers er vaart achter. De organisatie staat in de steigers. Een eerste tijdspad is uitgestippeld. Om SecureEgg daadwerkelijk van de grond te krijgen wordt legpluimveehouders gevraagd om een financiële bijdrage van € 250, om een start te kunnen maken. Daarnaast worden bedrijven uit de periferie en de overheid benaderd om ook bij te dragen. De werkgroep werkt aan een bedrijfsplan voor het initiatief. In januari of februari hoopt de werkgroep te starten met de LPC-lijst, om in februari of maart te starten met de bouw van het systeem. Het momentum is er nu om het initiatief van de grond te krijgen, ervaart Adams. “Met SecureEgg laten we als pluimveehouders zien dat we voedselveiligheid zeer serieus nemen, blijven we zelf aan het stuur zitten en geven we een krachtig signaal richting eierhandel, retail en consument.”
Belangstellen kunnen contact opnemen met SecureEgg door te mailen naar info@secureegg.eu.
BRON: Pluimveehouderij - Boerderij